Er zijn verschillende componenten die een trainingsstage een essentieel onderdeel maken van een atletisch succesverhaal. Een van de fijnste voordelen is de warmte. In de winter kan het in Nederland flink koud zijn. Dat is al naar als je twee keer per week een rondje in het park gaat lopen, en al helemaal als je elke dag om tien uur ’s morgens op de baan moet staan. Plus spieren gedijen beter in de warmte, wat een warm oord een geschiktere plek maakt voor specifieke trainingen dan thuis.

Het verschil in omgeving is ook belangrijk. Het kan mentaal veel voordelen opleveren om niet dag in dag uit op dezelfde baan dezelfde rondjes te lopen. Daarbij helpt het trainen op verschillende banen bij het vertaalbaarder maken van skills; met name technische accenten. Die vertaalbaarheid kan essentieel blijken op een toernooi, wanneer je vaak voor het eerst een nieuwe baan betreed op het moment dat de wedstrijd begint.

Er zijn andere voordelen aan weggaan uit je vertrouwde omgeving; het elimineert afleidingen. Waar je thuis nog rekening moet houden met boodschappen, koken, schoonmaken, vriendinnen, familie (school, werk), wordt op een stage alles buiten het trainen om voor je geregeld. Je hebt één verplichting en één taak: heel hard trainen. En op de momenten dat je niet heel hard traint, zodanig te herstellen, dat je het volgende trainingsmoment wel weer heel hard kan trainen.

Dit is ook de valkuil van stages. Zelden is je wereld zo klein als wanneer je op een hotelkamer zit, met eten en koffie drie verdiepingen lager, de baan om de hoek en 3-4 weken lang alleen maar dezelfde mensen om je heen. Net als alle neveneffecten van de topsport zijn ook stages iets wat je moet leren. Wanneer wel met de groep, wanneer even alleen, wanneer extra rust pakken en wanneer kies je voor wat gezelligheid om te reloaden. Zoals alles in topsport is het een precaire balans.

Er zijn natuurlijk ook andere (budget-vriendelijkere) opties om deze effecten na te bootsen. De warmte in Nederland opzoeken is niet heel makkelijk in de wintermaanden, maar je kan wel je looptrainingen variëren door een andere rondje te lopen dan normaal, of nieuwe prikkels op te zoeken door een keer bij een andere vereniging te gaan kijken of bij een andere trainings- of loopgroep aan te sluiten. Het zijn kleine variaties die je trainingen net iets interessanter (en effectiever) kunnen maken.

Deze afhankelijkheid van medespelers zal echter niet iedereen goed liggen; als je graag je succes in eigen handen hebt dan kan een teamsport soms voor veel frustraties zorgen. Deze uiten is vaak ook niet bevorderlijk voor de prestaties, een goede sociale cohesie binnen een team kan namelijk alles bepalend zijn als het er op aankomt in een wedstrijd.

Daarom worden grote Ego’s eigenlijk niet getolereerd binnen teams, omdat alle prestaties worden geleverd door een bijdrage van alle spelers en zelfs de meest arrogante atleet weet dat hij niet kan winnen zonder de hulp van zijn team.

In individuele sporten daarentegen ben je niet afhankelijk van de mensen om je heen voor je prestatie. En hoewel dit sommige mensen meer zal liggen neemt het ook meer druk met zich mee. Een slechte dag kan niet gemaskeerd worden door de goede dag van iemand anders en als je verliest kan je alleen de vinger wijzen naar de spiegel.

Op sociaal aspect leer je minder van individuele sporten; Ego’s worden niet afgestraft en je bent niet afhankelijk van met anderen mensen kunnen samenwerken voor succes.

Toch kunnen ook individuele sporters dit sociale aspect in hun trainingen inbouwen. Als je net begint met sporten is een vaak genoemde tip dat je in een groepje moet gaan trainen, omdat je door de sociale druk minder snel zal afzeggen en je door elkaar te pushen en te steunen meer uit elke workout kan halen. Dit geld ook voor teamsporten, waarin vaste trainingsmomenten zitten die ‘verplicht’ zijn en waarin de competitie binnen de trainingen het hele team naar een hoger level kan tillen. Het voordeel van samen trainen is zodanig wetenschappelijk onderbouwt, dat binnen bijna alle individuele sporten, atleten er alsnog voor kiezen om in een groep te trainen. Vooral van trainen met mensen die beter zijn dan jou (of goed in andere aspecten van trainen) kan ervoor zorgen dat je harder gaat werken tijdens trainingen om dat gat dicht te lopen.

Atletiek is absoluut zo’n sport: een individuele sport waarin de meerderheid ervoor kiest om in een teamsituatie te trainen. Daarbij bestaan er binnen de atletiek wedstrijden (ploegencompetie) en onderdelen (estafette) waarin het teamaspect van sporten wel degelijk een rol krijgt. Op deze manier kan je bijna alle voordelen van het beoefenen van een individuele sport én een teamsport uit je atletiek trainingen halen.

Dit zijn vragen die je je kan afvragen, (top-)sporter of niet. Maar zo makkelijk is het vaak niet om een jaar te bestempelen als ‘succes’ o f ‘mislukking’. Zelfs niet als je als atleet hele duidelijke doelen heb gesteld voor jezelf. Doelen zijn namelijk zwart-wit, en het leven is dat dus niet. Lopers noemen vaak tijden als benchmark, hoogspringers hoogtes, werpers afstanden en allemaal kunnen ze plaatsing voor (of hoge plaatsing op) Het Toernooi neerzetten als te-behalen prestaties voordat een jaar ‘succesvol’ bestempeld mag worden.

Maar het kan lastig zijn om (realistische) doelen te stellen. Je kan heel hard werken en geen pr’s lopen, en grote stappen maken in trainingen die zich niet meteen naar de baan willen vertalen. Je kan grote progressie boeken- en toch kleinere stappen maken dan de mensen om je heen, en daardoor niet de plaatsingen halen die je jezelf had opgedragen. Is dat jaar dan meteen mislukt? Het kan in topsport, en elke andere baan of hobby die draait om presteren, moeilijk zijn om om het eindresultaat heen te kunnen kijken en the bigger picture te kunnen zien. Er is meer in het leven dan vinkjes op een to-do lijst.

Doelen zijn zwart-wit, en het leven is dat niet, dus het is belangrijk om ook te kijken naar die grijze (onmeetbare) gebieden voor dat je besluit jouw 2018 ‘mislukt’ te bestempelen. Dus, hier wat andere mogelijke vragen: Was ik gelukkig dit jaar, en heb ik anderen gelukkig gemaakt? Ben ik gegroeid als persoon? Wat heb ik dit jaar voor het eerst gedaan, en waar ben ik het meest trots op?

Ikzelf heb begin dit jaar geroepen (en geschreven) dat ik bovenal balans wou vinden dit jaar. En ik heb ook balans gevonden. Vervolgens ben het weer een paar keer kwijtgeraakt, om het uiteindelijk toch weer ergens terug te vinden. Ik heb een aantal (atletische) doelen niet gehaald, en andere juist wel, en kan oprecht zeggen dat ik gegroeid ben als persoon. Moet ik dan 2018 als ‘mislukt’ in laten gaan alleen omdat ik niet onder de 11.2 heb gelopen en dat eigenlijk wel wou?

De nooit-tevreden topsporter vind misschien van mij, maar de mens in mij is het zeker niet van plan.

En voor jullie allemaal: Happy New Year!

Al deze dingen hebben echter ook een keerzijde. Omdat je zo vaak van huis bent, moet je vrienden en familie veel missen- helemaal als je om je sport naar een hoger niveau te tillen naar de andere kant van het land (of zelfs een ander land) moet verhuizen. En het reizen kan ook zeker eenzaam zijn. Als je in het derde land binnen één week zit voor weer een wedstrijd, met een kamergenoot die je precies een halfuur kent en slechts gebrekkig Engels spreekt, wil je soms niets liever dan gewoon thuis op de bank zitten.

Topsporter zijn is een baan die niet ophoudt als je thuiskomt van de training. Je moet nog steeds rekening houden met je herstel en het juiste eten en het genoeg slapen en de training van morgen waar je er ook gewoon weer moet staan. Je komt nooit thuis van je werk en bent dan even geen topsporter meer- je hebt pas weer echt vrij aan het eind van het seizoen.

Daar komt bij dat voor heel veel atleten rondkomen van alleen sporten niet vanzelfsprekend is. Ik heb het geluk dat we met estafettes eigenlijk altijd de grote finales lopen, en als team daardoor in aanmerking komen voor financiële ondersteuning. Rijk zal je er niet van worden, maar de huur is toch weer betaald. De meeste atleten in Nederland komen (net) niet in aanmerking hiervoor. Die moeten, naast een gelijkwaardige hoeveelheid trainingsuren, ook nog een (bij)baan zien in te plannen. Dat kost veel energie en is vaak een heftige combinatie…

Het is ook een van de belangrijkste redenen dat talent in Nederland afhaakt voordat ze de top bereiken: ze kunnen het zich gewoon niet langer veroorloven. Tosporten vergt een grote investering, van tijd en geld (contributie, trainingsstages, fysiobehandelingen, etc.), en totdat je bij de allerbeste van de wereld hoort levert het je vaak niet veel op. Of in ieder geval, niet veel geld. Want glamourous of niet, zwaar of niet- er zijn weinig dingen die in de buurt komen van het gevoel dat je krijgt als je aan de startlijn staat en een stadium gevuld met 50.000 mensen ineens stiller is dan je voor mogelijk had gehouden, en jij daar mag lopen.

Mijn goede voornemen voor 2018 is balans. Klinkt simpel, maar is dat meestal niet, helemaal niet als (top)sporter. Mijn leven is een iets-te-volle combinatie van trainingen, studeren, vriendinnen, familie en rust.

En laat deze balans nou juist van levensbelang zijn als het gaat om presteren. De meeste mensen denken vaak dat de medailles verdiend worden op de atletiekbaan, of in het krachthonk, en ja ook wel, natuurlijk. Maar hard trainen is niet zo ingewikkeld. Met een beetje doorzettingsvermogen kunnen we allemaal wel dagelijks op de baan staan, dus het is moeilijk daar het verschil te maken, helemaal als telkens een beetje meer doen dan je concurrentes vooral ook leidt tot blessures.

Dus dan moet je het verschil gaan maken naast de atletiekbaan. En dan kom je dus uit bij die balans. Hoe richt jij je leven zó in dat je elke training (of je school, of je werk) maximaal kan benutten. Daar is uiteraard niet één antwoord op, en misschien zelfs niet eens één antwoord per persoon. Sommige mensen laden zich op door sociaal contact, andere mensen kost het juist energie en laden zich op door een goed boek te lezen. Ik ken atleten die de avond voor een belangrijke wedstrijd nog even wat met vrienden gaan drinken, terwijl je mij met een hijskraan nog niet van de bank krijgt op die avonden. Een totaal isolement daarentegen? Ook niet ideaal. Het is bewezen dat mensen een bepaalde hoeveelheid sociaal contact en warmte nodig hebben om gelukkig te kunnen zijn. Dus zoals ik al zei: balans. Ikzelf moet daartussen ook nog een studie zien in te passen, en voor menig ander atleet is een (bij)baan ook niet optioneel.

Zo heeft iedereen zijn eigen ingrediënten om samen te voegen tot een niet te overdonderend geheel. En dat is dus de opdracht die ik voor mezelf heb gesteld in 2018 (en oké misschien mee was begonnen de afgelopen maanden- wie zegt dat je alleen met nieuwjaar je leven kan beteren?), met het idee dat als dat dan lukt, als ik die balans vind en mijn leven in ieder geval bijna helemaal op orde is… dat ik dan een gelukkiger mens ben. En gelukkige mensen presteren beter.